Borsa'da işlem görmek şirketlere önemli kazançlar sağlıyor

Borsa'da işlem gören şirketlerin kazanımları

Şirketlerin payları Borsa İstanbul Pay Piyasasında (PP) işlem görmektedir.

Payları borsada işlem gören şirketlerin ortakları önemli bir likidite imkânına sahiptir. Halka açık ve borsada işlem gören şirketler, düşük maliyetli ve uzun vadeli finansman olanaklarından yararlanmaktadır. Şirket bilgilerinin yurtiçi ve yurtdışındaki yatırımcılara sürekli olarak ulaşması tanıtıma katkı sağlarken, sermaye piyasalarının denetim mekanizmaları kurumsallaşma sürecini hızlandırmaktadır.

Güven ve şeffaflığın temel ilke olduğu Borsa İstanbul piyasalarında yatırımcının şirket ve piyasa bilgilerine erişebilmesi esastır. Pay sahipleri, Borsada işlem gören şirketlerin kamuya açıkladığı bilgilere Günlük Bülten ve Veriler sayfaları ile Kamuyu Aydınlatma Platformu aracılığıyla ulaşabilirler.

Halka Arz ve Borsada İşlem Görme

Şirketlerin payları Borsa İstanbul Pay Piyasasında (PP) işlem görmektedir. Şirketlerin halka arz ettiği payların Pay Piyasasında işlem görmesi esas olmakla birlikte halka arza edilmeyen payların da Borsada işlem görebilmesi amacıyla Borsa İstanbul bünyesinde çeşitli pazarlar ve platformlar oluşturulmuştur.

Şirketleri paylarını halka arz etmek suretiyle, kurumsal ve bireysel yatırımcıları kendilerine yeni ortak olarak almakta, halka arzdan sağladıkları kaynakla yatırımlar yapmakta, istihdam sağlamakta ve ülkemiz ekonominin kalkınmasında daha aktif rol oynamaktadır. Bireysel yatırımcılar diğer bir ifade ile halk ise halka arz edilen payları satın alarak ülkemiz şirketlerinin büyümesi ve kazanç elde etmesi ile yaratılacak ekonomik kalkınmadan pay almaktadır. Ayrıca sermayenin tabana yayılması ile de gelir dağılımı daha homojen hale  gelmektedir.

Halka Arz

Halka arz, payların çok sayıda ve önceden bilinmeyen yatırımcılara çağrı ve ilan yoluyla satışı olarak tanımlanabilir. Şirketlerin halka arz edilen payları Borsa İstanbul Pay Piyasası (PP) bünyesinde yer alan pazarlardan (Yıldız Pazar, Ana Pazar, Alt Pazar) şartlarını sağladıkları pazarda işlem görmeye başlayabilirler. 

Yıldız Pazar, Ana Pazar veya Alt Pazar’da işlem görmek üzere başvuran ortaklıklar mevcut sermayeyi temsil eden payların bir kısmını ortak satışı şeklinde halka arz edebildiği gibi, sermaye artırımı yoluna giderek mevcut ortakların rüçhan haklarını kısıtlamak suretiyle de halka arzı tercih edebilmekte veya her iki yöntemi birlikte uygulayabilmektedir.

Halka Arzın Faydaları ve Halka Arza Karar Verme

Finansman

Likidite

Tanıtım

Kurumsallaşma

İkincil halka arz imkanı

Kredibilite

Globalleşme

Bir şirketi halka arz kararı vermeye yönlendiren birbirinden farklı koşullar bulunmaktadır. Şirketler halka açılmak ve paylarının organize bir pazarda işlem görmesini sağlamak suretiyle her şeyden önce önemli bir finansman kaynağından yararlanırlar.

Finansman Kaynağı

Paylarını primli fiyatla halka arz etmekle şirketler, alternatif finansman yöntemlerine göre daha düşük maliyetle geri ödemesi olmayan bir kaynağı kullanmaktadırlar.

Halka arz, şirketlere öncelikle organize, şeffaf, düzenli çalışan, güvenilir bir piyasa üzerinden sermaye elde etme imkanı sunmaktadır. Diğer bir finans kaynağı olan borçlanma yöntemine göre ise halka arz şirketin nakit akışını zorlayacak anapara ve faiz benzeri geri ödeme zorunlulukları olmayan bir kaynaktır. Bir şirketin borçluluk oranı arttıkça daha fazla borç kaynak bulma kapasitesi azalırken, sermaye yapısı kuvvetlenen şirketin borçlanabilme kapasitesi de artar, finansman bulması hem kolaylaşır hem de ucuzlar.

Ayrıca şirketler, halka açıldıktan ve payları Borsa'da işlem görmeye başladıktan sonra da paylarını teminat göstererek kredi kullanabilme, borç senedi ihraç edebilme imkanlarından yararlanmak suretiyle finansman sağlayabilmektedirler.

Likidite

Halka arz edilen payların organize bir pazarda istenilen zamanda, piyasa arz ve talebine göre oluşan fiyatlardan, şeffaflık içerisinde alınıp satılmasını sağlayarak paylara likidite kazandırılmakta, mevcut ortaklara önemli bir imkan sağlanmaktadır. Bu sayede şirket ortakları Borsa’da işlem gören payları kredi işlemlerinde teminat olarak da kullanabilmekte, atıl duran bu varlığı finansman yaratma aracına dönüştürebilmektedirler. Piyasada şirketin pay fiyatının oluşması, birleşme, satın alma veya ikincil arz işlemlerinde şirket değerinin tespitine bir referans yaratmaktadır.

Yurt İçi ve Yurt Dışında Yaygın Tanıtım

Payları Borsa'da işlem gören şirketler hakkındaki çeşitli bilgiler, Borsanın şeffaflık ve kamuyu aydınlatma işlevi çerçevesinde veri yayın kuruluşları, basın ve yayın kuruluşları ile diğer görsel yayın kuruluşları vasıtası ile yurt içi ve yurt dışı yatırımcılara sürekli olarak ulaştırılmaktadır.

Söz konusu bilgi dağıtımı şirketlerin ve şirket ürünlerinin hem yurtiçinde hem de yurt dışında tanınmalarına yardımcı olmaktadır. Yaygın tanınmanın sağladığı avantaj çerçevesinde gerek yurt içi ve gerekse yurt dışında yerleşik ve aynı sektörde faaliyette bulunan şirketlerle işbirliğine gidebilme, ortak girişim oluşturarak benzeri konularda çalışmaların yapılabilmesi imkanı doğabilmektedir.

Kurumsallaşma

Ülkemizde faaliyette bulunan şirketlerin karakteristik özelliği aile şirketi hüviyetine sahip olmalarıdır. Bu durum genellikle, şirketin ömrünün kurucu ya da yönetimde söz sahibi olan aile bireylerinin ömürleri ile sınırlı olmasını beraberinde getirebilmektedir.

Şirketlerin paylarını halka arz etmeleri ve Borsada işlem görmeye başlamaları SPK ve Borsa İstanbul’un incelemelerini içeren bir süreç dahilinde gerçekleşmektedir. Ayrıca şirketler işlem görmeye başladıktan sonra finansal tablolarını belirli dönemlerde bağımsız denetim kuruluşlarına denetlettirmekte, ortaklarını ve kamuyu düzenli olarak bilgilendirmekte, SPK ve Borsa İstanbul'un sürekli denetimine tabi olmaktadırlar.

Bu çerçevede halka açılmak ve paylarının Borsa İstanbul'da işlem görmesini sağlamak ile şirketler, sermaye piyasası disiplini içerisinde mali ve diğer önemli bilgilerini kamuya duyurarak, düzenli ve zamanında raporlamalar yaparak, yatırımcıların ve ortaklarının ilgisine ve gözetimine maruz kalarak, daha hızlı bir şekilde kurumsallaşabilmekte ve kurumsal yönetim ilkelerini daha kısa sürede içselleştirebilmektedirler. Şirket yapısının kurumsallaşması, şirketin organizasyonunun güçlenmesi, başarısının ve sürekliliğinin kurucu ortak grubundan veya kurucu aileden bağımsızlaşmasına önemli katkılar yapmaktadır.

İkincil Halka Arz İmkanı

Şirketler sadece birincil halka arz ile değil, daha sonra da, payları işlem görmekte iken yatırım ve benzeri ihtiyaçları nedeniyle ortaya çıkan kaynak gereksinimlerini, mevcut ortaklarının rüçhan haklarını kısıtlamak suretiyle gerçekleştirebilecekleri "İkincil Halka Arz"lar ile karşılayarak yeniden finansman imkanı yaratabilirler.

Gelişen ülkelerdeki sermaye birikiminin yetersizliği ülkelerin ekonomik gelişim sürecini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu çerçevede şirketler büyümek, gelişmek, yatırım yapmak ve globalleşen dünyada rakipleri ile rekabet edebilmek için gerekli olan sermayeyi bulmakta zorlanmaktadırlar. Borsa şirketi olarak sermaye piyasasından temin edilen finansmanın şirketlerin kaynak probleminin çözümüne sağladığı katkı, son yıllarda giderek daha fazla önem kazanmaktadır.

Kredibilite

Şirketlerin paylarının Borsada işlem görmesi bankacılık ve para piyasası nezdindeki kredibilitelerini artırmakta, daha ucuz ve kolay kredi bulma imkanı kazanmalarını sağlamaktadır.

Borsada işlem görme şirketin medya haber ve analizlerine konu olmasını, aracı kuruluşlarca (yatırım kuruluşlarınca) hakkında yatırım raporları yazılmasını da birlikte getirir. Borsanın şeffaflık ilkesi ve kamuyu aydınlatma işlevi çerçevesinde Borsa şirketleri hakkındaki birçok bilgi Borsa Bültenleri, veri yayın kuruluşları, medya kuruluşları ve KAP vasıtasıyla yurt içi ve yurt dışı yatırımcılara ulaştırılır. Şirketin mali ve diğer önemli verileri yatırımcılar yanında kreditörleri, tedarikçileri ve iş ortaklarınca da takip edilebilir. Şirket hakkında güvenilir, düzenli ve sürekli bilginin var olması gerek finans piyasasında gerek kendi faaliyet sektöründe şirketin tanınırlığını artırır. Bu şirkete finansman temininde, ürün ve hizmetlerinin pazarlanıp satılmasında, nitelikli insan kaynağının temininde ve iş ortaklıkları kurulmasında yarar sağlar.

Globalleşme

Şirketlerin paylarının Borsada işlem görmeye başlaması ile birlikte, şirketler yabancı ülkelerde de kolayca sermaye piyasası aracı ihraç edebilir ve o ülkede sermaye piyasası araçlarını kote ettirerek işlem görmesini sağlayabilirler. Böylece yurt dışı piyasalara ulaşabilirler.