FSM Köprüsü 37 yaşında

Adını İstanbul'un fethini gerçekleştiren Osmanlı padişahı Fatih Sultan Mehmet'ten alan ve "Boğaz'ın ikinci gerdanlığı" olarak bilinen köprünün 3 Temmuz 1988'deki açılışının üzerinden 37 yıl geçti.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, FSM Köprüsü'nün hizmete alınmasının yıl dönümü dolayısıyla AA muhabirine yaptığı açıklamada, sürücülerin hızlı, konforlu ve güvenli ulaşımını sağlayan köprünün, Yavuz Sultan Selim Köprüsü'nün açılışına kadar uzun yıllar uluslararası transit taşımacılığın ve ağır taşıt trafiğinin geçiş güzergahı olduğunu hatırlattı.

FSM Köprüsü'nde günlük ortalama 230 bine yakın araç geçişi gerçekleştiğini dile getiren Uraloğlu, açıldığı günden bu yana 2,2 milyar araç geçişi olduğunu bildirdi.

Uraloğlu, FSM Köprüsü ve 15 Temmuz Şehitler Köprüsü'nün zamanla ihtiyacı karşılamaması üzerine, sadece İstanbul Boğazı'nda Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Avrasya Tüneli gibi alternatif geçiş güzergahlarını hizmete sunduklarını anlattı.

Hayata geçirdikleri projelerle mesafeleri kısaltırken, vatandaşların vakitten ve yakıttan tasarruf etmelerini sağladıklarını ve karbon salımını azaltarak çevre kirliliğinin önüne geçtiklerini ifade eden Bakan Uraloğlu, hızlı, güvenli ve konforlu ulaşım imkanı sağlayan projelerin bakım çalışmalarını ihtiyaçlar dahilinde 7 gün, 24 saat esaslı sürdürdüklerini sözlerine ekledi.

İlk köprüdeki yoğunluğun ardından FSM Köprüsü için harekete geçildi

Tarihi, siyasi, ticari ve kültürel değerini yüzyıllardır koruyan İstanbul, 15 milyon 702 bin kişiye ulaşan nüfusuyla Türkiye'nin yüzde 18,3'üne ev sahipliği yapıyor.

Dünyanın sayılı şehirleri arasında bulunan İstanbul, binlerce yıla dayanan tarihiyle de öne çıkıyor. Geçmişten bu yana birçok medeniyete ev sahipliği yapan kentin iki yakasını bir araya getirme fikri milattan önceye kadar uzanırken, 20. yüzyılın ikinci yarısından sonra hızlı bir kentleşme sürecine girilmesiyle köprü ihtiyacı da arttı.

Bu kapsamda yerleşim yerlerinin büyümesi, göç dalgaları ve trafiğin artmasıyla İstanbul Boğazı için hep bir hayal olan köprülerin yapılması için ilk adımlar atıldı ve 30 Ekim 1973'te Boğaziçi Köprüsü hizmete açıldı.

Asya ve Avrupa arasındaki ilk sabit bağlantı olma özelliğini taşıyan Boğaziçi Köprüsü'nün hizmete açılması sonrasında gerek Türkiye'nin ekonomik koşulları gerekse İstanbul çevresindeki hızlı gelişme ve nüfus artışına bağlı olarak günlük ortalama araç trafiği beklentilerin üzerinde hızla arttı.

Köprü ilk yılında günde ortalama 32 bin 520 araca hizmet verirken, bu sayı 14. hizmet yılında günlük ortalama 130 bin seviyelerine yükseldi. Köprüdeki bu yoğunluk hizmet kalitesini düşürürken, kentte ikinci bir köprünün varlığını zaruri hale getirdi. Böylece Fransa İmparatoru Napolyon Bonapart'ın "Dünya bir ülke olsaydı başkenti İstanbul olurdu" sözleriyle ifade ettiği megakentte ikinci bir köprü için 1985'te harekete geçildi.

İlk boğaz köprüsüyle ülke ekonomisi açısından uluslararası önemi olan kıtalararası karayolu bağlantısının sağlanması, köprü ve ona bağlı yollardaki trafik hacmini artırırken, Avrupa ve Anadolu otoyollarını daha yüksek kapasitedeki bir çevre yoluyla bağlamak amacıyla Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ve 217 kilometrelik Kınalı-Sakarya Otoyolu inşa edildi.

Köprü 3 Temmuz 1988'de hizmete açıldı

Fatih Sultan Mehmet Köprüsünün temeli İstanbul adına çok anlamlı olan ve kentin fethedildiği günün yıl dönümüne denk gelen 29 Mayıs 1985'te atıldı. Yapım çalışmalarına 4 Aralık 1985'te başlanan köprünün ilk tabliyesi 17 Eylül 1987'de yerine yerleştirilirken, 4 Şubat 1988'de tabliyelerin montajı tamamlandı.

Yapımı için 1.100 iş günü öngörülen köprü, taahhüt edilenden 192 gün önce 29 Mayıs 1988'de tamamlandı ve 3 Temmuz 1988'de hizmete açıldı.

Halihazırda kentin iki yakasını birbirine bağlayan 4 farklı kara yolu (Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Avrasya Tüneli ve 15 Temmuz Şehitler Köprüsü) arasında Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, en çok kullanılan ulaşım projesi olarak öne çıkıyor.

Orta açıklığı 1.090 metre

15 Temmuz Şehitler Köprüsünden yaklaşık 5 kilometre kuzeyde, Boğazın Rumeli yakasında Hisarüstü ile Anadolu yakasındaki Kavacık mevkileri arasında yer alan Fatih Sultan Mehmet Köprüsünün orta açıklığı 1.090 metre olup kule temelleri Boğaz’ın iki yakasındaki yamaçlara yerleştirildi.

Köprünün düşey gabarisi uluslararası denizcilik standartlarına uygun şekilde 64 metre olarak belirlenirken, köprü kule temelleri ve ankraj blokları, Avrupa ve Anadolu Yakası'nda devoniyen sistemine ait kireç taşı ve yumrulu kireç taşı formasyonu üzerine inşa edildi.

Yapının iki ucunda, taşıyıcı ana kablolardan gelen çekme yüklerini kaya zemine aktaran planda ise 50x60 metre boyutunda ve 35 metre kadar derinlikte masif betonarme birer ankraj bloku yer alıyor. Ankraj bloklarının içinde kabloların tespit edildiği birer oda yer alıyor.

Toplam genişliği 39,4 metre, tabliye sayısı 62, denizden yüksekliği 64 metre, kule yüksekliği 107,1 metre olan köprünün kulelerinin ağırlığı 7 bin tonu buluyor.