Nevzat Tarhan: Doğru seçilmiş bir mesleğin terapi etkisi var

Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, doğru seçilmiş bir mesleğin terapi etkisi olduğunu belirterek, 'Öğrencilere seçim yaparken sadece 4 yıllık üniversite eğitimleri için değil, ‘ömür boyu kılıç gibi taşıyacağım ve hayatımı geçireceğim bir mesleğim olsun’ diyebilecekleri bir karar vermelerini tavsiye ediyoruz.' ifadesini kullandı.

Üsküdar Üniversitesi'nden yapılan açıklamaya göre, üniversite sınav sonuçları açıklandı ve başarı sıralamaları belli oldu. Üniversite adayları, YÖK'ün açıkladığı son başvuru tarihi olan 8 Ağustos'a kadar başarı sıralarına göre tercihlerini yapacak.

Açıklamada görüşlerine yer verilen Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Tarhan, aileleri ile birlikte düşünülürse 15 milyon kişinin tercih dönemi içinde olduğunu belirterek, doğru kararlar alabilme yöntemlerine değindi ve uygun meslekleri seçmenin püf noktalarını anlattı.

Tarhan, insan hayatında 'meslek seçimi' ve 'evlilik' olmak üzere 2 önemli tercih olduğunu vurgulayarak, 'Karar verme davranışı özelindeki araştırmalar insanların yüzde 52'sinin başta istediği mesleği seçemediğini gösteriyor. Bu nedenle tekrardan sınava girme oranı çok yüksek. Gençler o mesleği yapmayacaklarını okurken fark ediyorlar, sonra yer değiştirmek istiyorlar. Tekrar sınava giriyorlar. Neredeyse sınava girenlerin üçte biri tekrar sınava giriyor. Her ne kadar yatay geçiş sistemi yaygınlaştırılıyorsa da öğrencilerin istemedikleri bir bölümü seçmemeleri lazım. ‘Katiyen gitmem’ diyecekleri bölümleri seçim listelerine almamalılar.' ifadelerini kullandı.

- 'Kişilik özellikleri ile meslek arasında ciddi bir bağlantı var'

Prof. Dr. Nevzat Tarhan, doğru mesleği seçebilmenin aşamaları ile ilgili olarak, şu değerlendirmelerde bulundu:

'Kişinin ilk aşamada önce kendini tanıyarak; yeteneklerini, yeterliliklerini bilerek öncelik sıralaması yapması gerekiyor. İkinci aşama ise tercih edeceği mesleği tanıması. Mesleğin zayıf ve güçlü yönleri, mesai kavramı nedir, bu mesleği yaptığı zaman hem mutlu hem başarılı olabilecek mi, bu mesleği yapanları gözlemledi mi, nasıl bir izlenim edindi gibi detaylara bakmalı. Son aşamada da kendi kişilik özellikleri ve mesleğin özellikleri arasında bağlantı kurması lazım.

İnsanlara dokunmayı, onlarla konuşmayı, sohbet etmeyi, yardım etmeyi seven bir kimse hemşirelik, psikolog mesleğini tercih edebilirken, insanlarla temas etmeyi sevmeyen, konuşmak istemeyen, sosyal puanı düşük bir kişi teknik beceri isteyen bir meslek seçebilir. Sosyal ve duygusal becerileri, merhamet duygusu daha gelişmiş bir insan öğretmenlik mesleğini tercih edebilir. Bu nedenle kişilik özellikleri ile meslek arasındaki çok ciddi bir bağlantı vardır.'

- 'Son kararı aday verecek'

Genellikle meslek seçimlerinde 'geçim' konusunun öne alındığına işaret eden Tarhan, 'Meslek aslında sadece geçim değil, aynı zamanda kişinin öz doyumu, tatmini ve mutluluğu için de önemlidir. İnsanın yaptığı işi sevgiyle yapması, sabah kalktığında amacının olması, planlı bir yaşantısının olması, bugünü ve geleceği planlayabilmesi ruh sağlığı açısından önem taşır. Örneğin, terapilerde, sabah kalkınca bir amacın olmasını terapatik hedef olarak koyuyoruz. Doğru seçilmiş bir mesleğin terapi etkisi de var. Sadece mali kazanç olarak düşünmemek gerekiyor. Bu nedenle öğrencilerden seçim yaparken sadece 4 yıllık üniversite eğitimleri için değil, ‘ömür boyu kılıç gibi taşıyacağım ve hayatımı geçireceğim bir mesleğim olsun’ diyebilecekleri bir karar vermelerini tavsiye ediyoruz.' ifadelerini kullandı.

Gencin bu dönemde kendisini tanıyan herkese ve tercih danışmanına başvurmasının önemini vurgulayan Tarhan, şunları kaydetti:

'İnsanın üniversite hayatı en önemli sosyal dönemlerinden biridir. Kişiliği şekillenirken aynı zamanda mesleği de şekilleniyor. Üniversitelerdeki dost ilişkileri, arkadaş ilişkileri gerçekten önemli. Bu nedenle çocuk anne ve babasına sorarak, okulda onu tanıyan rehber öğretmenden, sınıf öğretmeninin görüşünü alarak, tercih danışmanına danışarak son kararı kendi verecek. Kararının sorumluluğunu kendisi taşıyacak. Pişman olursa da onun acısını kendisi yaşayacak. Sonradan ‘Annem istedi, babam istedi, beni yanlış yönlendirdiniz’ dememeli. Anne baba yol göstericidir, kılavuzdur. Fikirlerini söyleyecek ama baskı yapıp zorla bölüm seçtirmeyecek. Kendi hayallerindeki bir meslek için değil, ‘çocuğunun geleceği için en uygun meslek hangisi’ sorusunu kendilerine soracaklar. Son kararı genç verecek. Bunun yanında danışmanlık hizmeti alabilecekleri yerleri araştırarak yol haritasını çizebilirler.'

- Kariyer testi ile 'Hangi üniversite'

Kişilerin karar verirken doğru mesleklere yönlendirmesi konusunda kariyer testlerinin önemine dikkati çeken Tarhan, Üsküdar Üniversitesi'nin web sayfasında kişinin güçlü ve zayıf yönlerini anlamasına yarayan bir kariyer testi bulunduğunu, bu testin kişinin artistik, akademik, sosyal, sözel alanlardan hangisi veya hangilerinde başarılı olduğu konusunda sonuçlar verdiğini bildirdi.

Tarhan, 'Şu anda sözel, sayısal ya da eşit ağırlıklı puanlar belli olsa da bir de kariyer ölçeğine başvurmakta fayda var. Üniversitelerde on binlerce kişiye danışmanlık yapmış tercih danışmanları bu konuda adayları yönlendiriyor. Bu danışmanlar, başarı sırasına ve kişilerin isteklerine göre sıralama yapıyor. Örneğin, aday farkında olmadan daha az istediği bir bölümü daha ön sıraya yazar ve istediği bölüm ikinci sırada kalırsa yanlış sıralama yapmış oluyor. Bu nedenle tercih danışmanı ve tercih robotlarından faydalanmalılar. Böylece önlerine açılan bu yolda kaza risklerinin önüne geçmiş olurlar.' ifadelerini kullandı.

Öğrencilere hızlı karar vermemeleri, 8 Ağustos'a kadar olan zamanı verimli değerlendirmeleri tavsiyesinde bulunan Tarhan, tercih yapmanın püf noktalarını şöyle sıraladı:

'Diploma için değil, öğrenmek için üniversiteli olun. Bunun için ‘Öğrenmek isteyen gelsin’ diyen üniversiteleri seçin. Unutmayın, seçtiğiniz üniversite geleceğinize yaptığınız en büyük yatırım. Hem mutlu hem de başarılı olabileceğinize inandığınız bölümleri tercih edin. Her şey başarıdan ibaret değil. Üniversitelerin ve istediğiniz bölümlerin web sayfalarına bakın. O sayfalardaki akademik kadroları inceleyin. Bologna Bilgi Sistemi sayfasını ziyaret edin, müfredatları öğrenin. Üniversite Bologna Bilgi Sistemi'ni kullanıyor mu? Yapacağı dersi deklare etmiş mi? Yaptığı bu ders kalite sistemine uygun mu? Öğrenim çıktıları yeterli mi? Mutlaka öğrenin. İçinde bulunduğumuz büyük veri yüzyılında hangi mesleği seçerseniz seçin yapay zeka, İngilizce, 2. yabancı dil ve yazılım öğrenebileceğinize inandığınız üniversiteleri tercih edin.'