Türkiye'de e-ticaret hacmi 3 trilyon lirayı aştı

Türkiye e-ticaret ekosisteminin önde gelen aktörlerini bir araya getiren, e-ticaretin geleceğinin rekabet, regülasyon ve tüketici deneyimi odağında konuşulduğu "Yapay Zeka Çağında e-Ticaretin Geleceği" zirvesi İstanbul'da başladı.

Ticaret Bakanlığının himayesinde, İstanbul Ekonomik Araştırmalar Derneği (İEAD) ev sahipliğinde, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Türkiye e-Ticaret Sektör Meclisi, Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) ve Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Dijital Teknolojiler İş Konseyi işbirliğinde İstanbul'da düzenlenen zirvenin açılışında konuşan Bolat, e-ticaret sektöründeki gelişmeleri paylaştı.

Kovid-19'un e-ticaret sektörünün Türkiye'de anlaşılmasının ve bir anda kıymetlenmesinin önemli etkisi olduğunu dile getiren Bolat, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Kovid-19 ile birlikte karantina günleri ve ayları başlayınca, herkes evine çekilmek zorunda kalınca, üretim, ticaret ve alışveriş yavaşlayınca e-ticaret sektörü, bilişim sektörü çok kıymetlendi. Tıpkı sağlık, lojistik, tarım ve gıda sektörü gibi. Bunlar Kovid-19 döneminin parlayan yıldızlarıydı. Şöyle ki 2019'da genel ticaret içinde yüzde 4,5 payı olan e-ticaret sektörü geçen yıl itibarıyla yüzde 19,5'e kadar yükseldi. Daha da önü açık görünüyor."

"Buradaki sonuçlardan istifade edeceğiz"

Bakan Bolat, dünya ticaretindeki trendlerin etkisiyle son yıllarda işletmelerin hem iç hem de yurt dışı pazarlarda online kanallar aracılığıyla ticarete daha yoğun bir şekilde sarıldığını belirterek, Kovid-19 ortaya çıktığında henüz e-ticarete girmeyen işletmelerin duyduğu pişmanlıktan bahsetti.

O dönemde online satışa geçmiş olan şirketlerin öne çıkmayı başardığını anımsatan Bolat, bugün düzenlenen sempozyumda e-ticaretin yapay zeka açısından geleceğinin, ihtiyaç duyulan regülasyonların ve mevcut durumun ele alınacağını anlattı.

Bolat, "Bu açıdan çok faydalı sonuçlar çıkacağına inanıyorum. Buradaki konuşmaların ve sonuçların da inşallah raporlaştırılmasını ve bizim de bundan istifade edeceğimizi belirtmek istiyorum." diye konuştu.

"İnternetten sipariş verenlerin oranı yüzde 55,7'ye yükseldi"

Ticaret Bakanı Bolat, 2022 yılında 5,5 trilyon dolar olan küresel e-ticaret hacminin geçen yıl itibarıyla 7 trilyon dolara yükseldiğini kaydederek, 2026'da 8 trilyon doları aşmasının beklendiğini söyledi.

Bolat, "Ülkemizde de baktığımızda genç ve dinamik bir nüfusa sahip olmamız, yoğun bir şekilde mobil cihaz kullanılması, internetin ve sosyal medyanın yaygınlığı, coğrafi konumumuzun ülkemize kazandırdığı bölgesel güç olabilme avantajı gerek milli düzeyde gerekse uluslararası düzeyde e-ticaret sektörünün ufkunun açık, geleceğinin parlak olduğunu göstermektedir." şeklinde konuştu.

Türk filmlerinin yurt dışında çok izlenmesinin Türk ürünlerinin tercih edilmesine dolaylı etki sağladığına değinen Bolat, şu değerlendirmelerde bulundu:

"E-ticaret çalışmalarının da aynı şekilde yaygınlaştığını görmekten memnuniyet duyuyoruz. Avrupa'da bile, Kafkaslar'da, Orta Asya'da, Orta Doğu'da, Balkanlar'da, Afrika'da e-ihracatımızın yaygınlaşmakta olduğunu görmekten büyük bir memnuniyet duyuyoruz ama tek başımıza değiliz tabii. Çok büyük devler, dev oyuncular var. Onlarla rekabet edebilmek kolay değil ama bu gelişme dış ticaret çalışmalarımızda yeni bir alan haline geldi. Müzakere alanı, anlaşma alanı haline geldi. Bütün bu konularda siz değerli sektör paydaşlarıyla istişare ve koordinasyon içinde çalışıyoruz. Ülkemizde TÜİK verilerine göre internet üzerinde mal ve hizmet siparişi veren fertlerin oranı 2020'de Kovid-19'un ilk yılında yüzde 35 iken bu yıl yüzde 55,7'ye yükseldi. 5 yılda iki katından fazla e-ticaretle sipariş verme oranı yükselmiş oldu."

"Türkiye'de e-ticaret hacmi 3 trilyon lirayı aştı"

Bakan Bolat, Türkiye'de e-ticaret hacminin 2024'te bir önceki yıla göre yüzde 61,7 artarak 3 trilyon lirayı aştığını belirterek, bu rakamın 90 milyar dolara tekabül ettiğini bildirdi.

Söz konusu rakama ilişkin detaylar paylaşan Bolat, toplam e-ticaretinin 3'te 2'sinin perakende e-ticaretten geldiğini söyledi.

Bolat, Ticaret Bakanlığı olarak e-ticaret konusunda yaptıkları çalışmalara değinerek, bu alanda hayata geçirilen düzenlemelere ilişkin örnekler verdi.

Türk üreticilerin ve pazar yerlerinin dünyadaki rekabet gücünü koruyabilmek, yurt dışına yönelik satışları ve sektördeki ileri teknoloji yatırımlarını teşvik etmek amacıyla Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkındaki Kanun'da geçen yıl yapılan düzenlemelere ilişkin bilgi veren Bolat, "Bazı yurt dışı pazar yerlerinin bizim pazarımızda çok ciddi pazar payı alarak yurt içindeki işletmeleri silip süpürebilme tehlikesi vardı bunu önlemek istedik." dedi.

Bolat, bu düzenlemenin ardından yönetmelikte de değişiklikler yaptıklarını, burada özellikle satıcıların da şikayetlerini dikkate aldıklarını vurguladı.

"Ekonominin makro göstergelerinde ve bütün göstergelerde olumlu bir trend söz konusu"

Ticaret Bakanı Bolat, yurt dışına satışlarda verilen destek ve teşviklerden bahsetti.

Bu düzenlemelerle e-ihracatı ve istihdamı artırmayı hedeflediklerinin altını çizen Bolat, şunları kaydetti:

"Ticaret Bakanlığı olarak sektöre yön gösteren, yol açan, sektörle birlikte omuz omuza geleceği şekillendiren bir bakanlığız. 21 Kasım'da sektör oyuncularıyla, siz değerli işletmelerle birlikte bir e-ticaret festivali düzenleyeceğiz. Buradaki amacımız ekonomiyi canlandırmak ve ekonomideki canlılığı artırmaktır. Sosyal medyada ne kadar felaket senaryosu çizilmeye çalışılsa da memnuniyetle görüyoruz ki ekonominin makro göstergelerinde ve bütün göstergelerde olumlu bir trend, güçlü bir istikrara doğru iyileşme söz konusu. Salgın, savaşlar ve depremler sonrasında yaralarımızı hızla sardık. Ülke, millet ve toplum olarak meydan okumalarla karşı karşıya kaldığımızda gerçek gücümüzü ortaya koyan ve dayanıklılığı çok güçlü olan bir ülke ve milletiz. Hangi doğal afet, hangi uluslararası kriz olduysa her birinden adeta Sayın Cumhurbaşkanımızın söylediği gibi teğet geçerek güçlü bir şekilde tekrar zirveye doğru tırmanmayı başarabiliyoruz."

"Teşvikte e-ticareti de unutmuyoruz"

Bakan Ömer Bolat, e-ticaret ile ilgili aktörlerle etkileşim içinde çalışma yapmaya devam edeceklerini belirterek, birçok ilde e-ticaret konusunda farkındalık, tanıtım ve bilinirlik eğitimleri yapılacağını, toplam 30 ilde bu eğitimlerin planlandığını, 2026 başında tamamlanacağını söyledi.

Bütçelerinin yüzde 60'ını mal ve hizmet ihracatına destek olarak sunduklarını dile getiren Bolat, "Burada e-ticareti de unutmadık. e-Kolay İhracat Platformu var. Bu şekilde e-ihracatı ve diğer mal ve hizmet ihracatını teşvikte e-ticareti de unutmuyoruz. Onu da aynı şekilde destekliyoruz." diye konuştu.

Bolat, e-ihracat yapan şirketlerin işlerini kolaylaştırmak ve ihracatlarını artırmak için hayata geçirdikleri uygulamalardan bahsederek, bu alanda düzenlenen etkinliklere ilişkin örnekler verdi.

Bu yıl 21 Kasım'da düzenleyecekleri e-ticaret festivalinin yanı sıra Ankara'da e-ihracat zirvesi de düzenleyeceklerini kaydeden Bolat, sözlerini şöyle tamamladı:

"Bir yıl Ankara'da bir yıl İstanbul'da. İstanbul'daki Küresel E-İhracat Zirvesini IGEXX'i de 2026 eylül başında düzenleyeceğiz. E-ihracat desteklerinin inceleme süreçlerini hızlandıran dijital teşvik takip modülümüz çalışmakta. Bütün amacımız sürdürülebilir ihracat hamlesini başarmaktır ama esas hedefimiz kaliteli, itibarlı, teknolojisi iyi olan Türk ürünlerinin dünya vitrinine taşınmasını ve dünya alıcılarıyla buluşmasını sağlamak, ülkemize döviz kazandırmak ve dövizin bir sorun olmasını engellemektir. Ticaretin yeni otobanı olan dijital pazarlarda Türk firmalarının ve ürünlerinin daha çok pay almasını sağlamaktır."

Bakan Bolat, konuşmasının ardından etkinliğin sponsor firmalarının temsilcilerine plaket takdim etti.

"Yapay zeka, birçok alanda önemli değişimlere yol açacak"

Zirvenin konusunu nasıl seçtiklerine değinen İstanbul Ekonomik Araştırmalar Derneği (İEAD) Başkanı Mehmet Hüseyin Bilgin, teknolojideki gelişmelerin e-ticareti nasıl etkilediğine ilişkin örnekler verdi.

Bilgin, yapay zeka teknolojisinin etkilerinin insan yaşamına yönelik boyutunu, kapsamını, etkilerini ve sonuçlarını öngörme imkanının bulunmadığını kaydederek, "Ancak şunu biliyoruz ki özel hayatlardan yaşam tarzlarına kadar, eğitimden e-ticarete kadar hatta tüketici alışkanlıklarına kadar birçok alanda önemli değişimlere yol açacak." diye konuştu.

Yapay zekanın e-ticarette üretici ve satıcı tarafını tüketiciden daha fazla etkileyeceğini savunan Bilgin, bu alanda önemli değişimlere yol açacağını bildirdi.

"Teknolojideki gelişmeler e-ticareti bambaşka yere götürecek"

Mehmet Hüseyin Bilgin, tüketim alışkanlıklarındaki ve davranışlarındaki değişimlere değinerek, özellikle Kovid-19 ile birlikte e-ticaretin gündelik hayatın vazgeçilmez bir parçası haline geldiğinin altını çizdi.

"Artık gözünü açtığında akıllı telefonlarla ve tabletlerle tanışan, farklı bir yaşam tarzına ve farklı bir tüketim kültürüne sahip yeni bir tüketici nesil geliyor." diyen Bilgin, hem teknolojideki hem de tüketici davranışlarındaki gelişmelerin e-ticareti bambaşka bir yere götüreceğini ve orada önemli değişimler olacağını söyledi.

Bilgin, e-ticaretteki gelişmelerle birlikte ABD ve Avrupa'da bu alanda önemli regülasyonların hayata geçirildiğini kaydederek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Kamu 1980'lerden beri neredeyse 50 yıldır hiç olmadığı kadar işin içinde duruyor artık. Hem de çok güçlü bir ilişki var. Ülkemizde de bu alanda son yıllarda önemli düzenlemelerin yapıldığını biliyoruz. Bu zirveyle kamu, yani düzenleyici taraf ile sektör temsilcilerini bir araya getirerek beraber istişare edecekleri, sorunları birlikte konuşabilecekleri ve geleceğin yol haritasını birlikte tartışabilecekleri bir ekosistem oluşturmak istedik."

Zirve kapsamında 4 oturum düzenlenecek

e-Ticaret alanında kamu tarafı ile sektör temsilcilerini bir araya getiren zirve kapsamında gün boyunca "E-Ticaretin Geleceği", "Rekabet Boyutuyla E-Ticaretin Geleceği", "Regülasyon ve Tüketici Boyutuyla E-Ticaretin Geleceği" ve "Online Alışverişin Geleceği" başlıklı 4 oturum düzenlenecek.

Söz konusu oturumlarda kamu kurumlarının ve Türkiye'nin e-ticaret alanında faaliyet gösteren önemli şirketlerin üst düzey temsilcileri konuşmacı olarak yer alacak.