Yapay zekanın toplumlara etkileri konusu ile yaklaşık dört yıldan beri ilgileniyorum. Bazen büyük teknolojinin, “Yeni heyecan verici işler ortaya çıkacak, hayat bayram olacak” türünden haberleri ve yorumları ile kendime, yoksa bu konuda ben mi çok karamsarım sorusunu sorduğum bile oldu.

İşin içinde eli, kolu her yana (özellikle medyaya) ulaşabilen bir büyük teknoloji ve ardında sığındığı Amerika’nın rekabet gücü oldukça adamlar herkese, “Ne işsizliği yapay zeka işsizliğe mi neden olacak ki…” sorusunu sorduruyorlar. 1949 yılında Einstein’ın söylediği söylenen, “Öyle bir zaman gelecek ki tüm medya zenginlerin elinde olacak ve halkın bilinçli bir fikir sahibi olması imkansız hale gelecek” sözleri de bunu yapabileceklerinin kanıtı.

Ancak gerçek hiç de öyle değil.

Gerçeğin öyle olmadığını, olamayacağını bu kez IMF açıkladı. IMF diyor ki:

• Üretkenliği, küresel büyümeyi ve dünya çapında gelirleri artırabilecek bir teknolojik devrimin eşiğindeyiz. Ancak bu (yapay zeka) aynı zamanda işlerin yerini alabilir ve eşitsizliği derinleştirebilir.

• Küresel istihdamın neredeyse yüzde 40'ı yapay zekadan etkilenirken, gelişmiş ekonomilerde işlerin yaklaşık yüzde 60'ı yapay zekadan etkilenebilir.

• Kadınlar ve üniversite eğitimi almış bireyler daha fazla etkilenecek ve yaşlı çalışanlar potansiyel olarak yeni teknolojiye daha az uyum sağlayabilecek.

Tüm dünyayı etkileyebilecek, ekonomik ve sosyal bir değişim adeta bir tsunami gibi -ne zaman çarpacağı belirli olmasa da- yaklaşıyor. Daha da ilginci ne gelişmiş ekonomilerde, ne de gelişmekte olan ekonomilerde bu konuda bir hazırlık yok.

Bakalım ne zaman dünyada insanlar bu işin etkilerinin çok ciddi olacağını düşünmeye başlayacaklar?

Kaynaklar

Georgieva Kristalina, AI Will Transform the Global Economy. Let’s Make Sure It Benefits Humanity, IMF.org, January 14, 2024, https://www.imf.org/.../ai-will-transform-the-global...

Cazzaniga Mauro et al., Gen-AI Artificial Intelligence and the Future of Work, IMF, January, 2024.