Tüketicilerin doğrudan satışlardaki cayma hakları neler?
Tüketicilerin doğrudan satışlardaki cayma hakları neler?
Ticaret Bakanlığı, tüketicilerin doğrudan satışlardaki cayma haklarını yayımladı.
Haber Giriş Tarihi: 14.06.2025 13:56
Haber Güncellenme Tarihi: 14.06.2025 14:05
Kaynak:
AA
Ticaret Bakanlığının üzerinde çalıştığı yeni yönetmelik taslağı kapsamında, doğrudan satışlarda tüketiciler, 30 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkını kullanabilecek.
AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, Bakanlık ürün veya hizmetlerin, sabit bir mağaza ya da perakende noktası kullanılmadan, doğrudan tüketiciye kişisel iletişim yoluyla satılmasına olanak sağlayan doğrudan satış sistemine yönelik yeni bir düzenlemeyi hayata geçirmeye hazırlanıyor. Sistemin güvenilir, adil ve şeffaf bir yapıya kavuşturulmasını amaçlayan bu yeni adımla, doğrudan satış şeklinin düzenli şekilde artması ve olası mağduriyetlerin önüne geçilmesi hedefleniyor.
Bu doğrultuda Bakanlıkça hazırlanan, sektöre yönelik ilk kapsamlı düzenleme olarak nitelendirilen "Doğrudan Satışlar Hakkında Yönetmelik Taslağı", kamuoyunun, ilgili kurum ve kuruluşların görüşüne açıldı. Taslak ile doğrudan satış şirketleri, doğrudan satış sistemlerine ilişkin ilke ve esasların neler olduğu, doğrudan satıcıların sisteme dahil olmaları ve ayrılmaları, tüketicilerin sahip olduğu haklar gibi bazı hususlar düzenlendi.
Gerçekleşmesi mümkün olmayan vaatler verilemeyecek
Taslağın yürürlüğe girmesi halinde, doğrudan satış sistemiyle sunulan mal veya hizmet, tüketicilere satılabilir ve pazarlanabilir nitelikte olacak.
Doğrudan satış sisteminde gerçekleşmesi mümkün olmayan vaatler gibi yanıltıcı bilgiler verilemeyecek, kişiler baskı kurma, aldatma, rahatsızlık verme ve bunlara benzer yollarla sisteme dahil olmaya zorlanamayacak.
Ayrıca doğrudan satış şirketinin, doğrudan satıcıya dağıtabileceği komisyon, prim, teşvik ve ödül gibi menfaat tutarı, perakende satış karı hariç olmak üzere, şirketin yıllık net satışlarının yüzde 40'ını geçemeyecek.
Yetki belgesi olmayan şirketler faaliyette bulunamayacak
Doğrudan satış şirketinin faaliyette bulunabilmesi için "satış yetki belgesi" alması zorunlu olacak. Belge için yapılacak başvuruda, tüketicilerin sağlığını, güvenliğini ve ekonomik çıkarlarını korumak için ilave bilgi ve belge talep edilebilecek. Satış yetki belgesinin geçerlilik süresi 3 yıl olacak.
Öte yandan doğrudan satıcının sisteme katılması için 18 yaşını geçmesi gerekecek ve herhangi bir yükümlülük altına girmeden sistemden ayrılma hakkına sahip olacak.
Satıcının, sisteme dahil olduğu tarihten itibaren 30 gün içinde sistemden ayrılması halinde şirket, satıcının elinde bulunan kullanılmamış tüm malları geri alacak. Şirket, doğrudan satıcıların yaptığı her türlü doğrudan satış faaliyetinden müteselsilen (zincirleme olarak) sorumlu olacak.
Cayma hakkındaki geri ödemeler tek seferde yapılacak
Taslakta, doğrudan satışlarda tüketici için önemli olan cayma hakkına ilişkin de önemli düzenlemeler yer alıyor. Halihazırda 14 gün olarak uygulanan cayma hakkının, süre uzatımı ile tüketicilerin daha etkin korunması amaçlanıyor. Bu kapsamda, mal teslimine ve hizmete ilişkin satışlarda, tüketiciye 30 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkı tanınıyor.
Cayma bildirimine konu mal ya da hizmetin, satıcı veya satış şirketine ulaştığı tarihten itibaren 30 gün içinde, varsa malın tüketiciye teslim masrafları dahil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemelerin iade edilmesi zorunlu olacak. Cayma hakkı süresi, hizmet ifasında satış tarihinden, mal tesliminde ise malın tüketici tarafından teslim alındığı günden itibaren başlayacak ancak tüketici, satış tarihinden malın teslimine kadar geçen süre içinde de cayma hakkını kullanabilecek.
Yapılacak tüm geri ödemeler, tüketicinin satın alma sırasında kullandığı ödeme aracına uygun şekilde, tüketiciye herhangi bir masraf ya da yükümlülük getirmeksizin tek seferde yapılacak.
Cayma hakkının istisnaları
Tüketicinin, cayma hakkını kullanamayacağı bazı istisnalar da taslakta belirtildi. Buna göre, tüketici kendi isteği ve kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlattığı mallarda, cayma hakkını kullanamayacak. Ayrıca çabuk bozulabilen veya son kullanma tarihi geçebilecek, tesliminden sonra ambalaj, bant, mühür, paket gibi koruyucu unsurları açılan, iadesi sağlık ve hijyen açısından uygun olmayan ürünlerde de bu haktan yararlanılamayacak.
Abonelik sözleşmesi kapsamında sağlananlar dışında, gazete ve dergi gibi süreli yayınların teslimine ilişkin sözleşmelerde, satıcı veya yetkili servis tarafından kurulum ya da montajının yapılacağı belirtilen, kurulum veya montajı gerçekleştirilen mallarda cayma hakkı kullanılamayacak.
Taslakta, tüketicinin bilgilendirilmesine yönelik de bir düzenleme yer aldı. Buna göre, doğrudan satış şirketi posta, katalog, telefon, faks, elektronik posta, kısa mesaj, internet gibi fiziksel olarak karşı karşıya gelinmeksizin, tüketicinin bilgilendirilmesini ve taleplerini iletebilmesini sağlayan bir sistem kurmakla yükümlü olacak. Bu sistemde, şirketin cayma hakkının bulunup bulunmadığı ve bu hakkın hangi şartlarla kullanılabileceğine, doğrudan satıcı bilgisini vermesinin zorunlu olduğuna, cayma hakkı talebinin hangi yollarla şirkete iletileceğine, mal ve hizmetin kullanımına ilişkin çeşitli bilgilerin bulunması gerekecek.
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.
Tüketicilerin doğrudan satışlardaki cayma hakları neler?
Ticaret Bakanlığı, tüketicilerin doğrudan satışlardaki cayma haklarını yayımladı.
Ticaret Bakanlığının üzerinde çalıştığı yeni yönetmelik taslağı kapsamında, doğrudan satışlarda tüketiciler, 30 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkını kullanabilecek.
AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, Bakanlık ürün veya hizmetlerin, sabit bir mağaza ya da perakende noktası kullanılmadan, doğrudan tüketiciye kişisel iletişim yoluyla satılmasına olanak sağlayan doğrudan satış sistemine yönelik yeni bir düzenlemeyi hayata geçirmeye hazırlanıyor. Sistemin güvenilir, adil ve şeffaf bir yapıya kavuşturulmasını amaçlayan bu yeni adımla, doğrudan satış şeklinin düzenli şekilde artması ve olası mağduriyetlerin önüne geçilmesi hedefleniyor.
Bu doğrultuda Bakanlıkça hazırlanan, sektöre yönelik ilk kapsamlı düzenleme olarak nitelendirilen "Doğrudan Satışlar Hakkında Yönetmelik Taslağı", kamuoyunun, ilgili kurum ve kuruluşların görüşüne açıldı. Taslak ile doğrudan satış şirketleri, doğrudan satış sistemlerine ilişkin ilke ve esasların neler olduğu, doğrudan satıcıların sisteme dahil olmaları ve ayrılmaları, tüketicilerin sahip olduğu haklar gibi bazı hususlar düzenlendi.
Gerçekleşmesi mümkün olmayan vaatler verilemeyecek
Taslağın yürürlüğe girmesi halinde, doğrudan satış sistemiyle sunulan mal veya hizmet, tüketicilere satılabilir ve pazarlanabilir nitelikte olacak.
Doğrudan satış sisteminde gerçekleşmesi mümkün olmayan vaatler gibi yanıltıcı bilgiler verilemeyecek, kişiler baskı kurma, aldatma, rahatsızlık verme ve bunlara benzer yollarla sisteme dahil olmaya zorlanamayacak.
Ayrıca doğrudan satış şirketinin, doğrudan satıcıya dağıtabileceği komisyon, prim, teşvik ve ödül gibi menfaat tutarı, perakende satış karı hariç olmak üzere, şirketin yıllık net satışlarının yüzde 40'ını geçemeyecek.
Yetki belgesi olmayan şirketler faaliyette bulunamayacak
Doğrudan satış şirketinin faaliyette bulunabilmesi için "satış yetki belgesi" alması zorunlu olacak. Belge için yapılacak başvuruda, tüketicilerin sağlığını, güvenliğini ve ekonomik çıkarlarını korumak için ilave bilgi ve belge talep edilebilecek. Satış yetki belgesinin geçerlilik süresi 3 yıl olacak.
Öte yandan doğrudan satıcının sisteme katılması için 18 yaşını geçmesi gerekecek ve herhangi bir yükümlülük altına girmeden sistemden ayrılma hakkına sahip olacak.
Satıcının, sisteme dahil olduğu tarihten itibaren 30 gün içinde sistemden ayrılması halinde şirket, satıcının elinde bulunan kullanılmamış tüm malları geri alacak. Şirket, doğrudan satıcıların yaptığı her türlü doğrudan satış faaliyetinden müteselsilen (zincirleme olarak) sorumlu olacak.
Cayma hakkındaki geri ödemeler tek seferde yapılacak
Taslakta, doğrudan satışlarda tüketici için önemli olan cayma hakkına ilişkin de önemli düzenlemeler yer alıyor. Halihazırda 14 gün olarak uygulanan cayma hakkının, süre uzatımı ile tüketicilerin daha etkin korunması amaçlanıyor. Bu kapsamda, mal teslimine ve hizmete ilişkin satışlarda, tüketiciye 30 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkı tanınıyor.
Cayma bildirimine konu mal ya da hizmetin, satıcı veya satış şirketine ulaştığı tarihten itibaren 30 gün içinde, varsa malın tüketiciye teslim masrafları dahil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemelerin iade edilmesi zorunlu olacak. Cayma hakkı süresi, hizmet ifasında satış tarihinden, mal tesliminde ise malın tüketici tarafından teslim alındığı günden itibaren başlayacak ancak tüketici, satış tarihinden malın teslimine kadar geçen süre içinde de cayma hakkını kullanabilecek.
Yapılacak tüm geri ödemeler, tüketicinin satın alma sırasında kullandığı ödeme aracına uygun şekilde, tüketiciye herhangi bir masraf ya da yükümlülük getirmeksizin tek seferde yapılacak.
Cayma hakkının istisnaları
Tüketicinin, cayma hakkını kullanamayacağı bazı istisnalar da taslakta belirtildi. Buna göre, tüketici kendi isteği ve kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlattığı mallarda, cayma hakkını kullanamayacak. Ayrıca çabuk bozulabilen veya son kullanma tarihi geçebilecek, tesliminden sonra ambalaj, bant, mühür, paket gibi koruyucu unsurları açılan, iadesi sağlık ve hijyen açısından uygun olmayan ürünlerde de bu haktan yararlanılamayacak.
Abonelik sözleşmesi kapsamında sağlananlar dışında, gazete ve dergi gibi süreli yayınların teslimine ilişkin sözleşmelerde, satıcı veya yetkili servis tarafından kurulum ya da montajının yapılacağı belirtilen, kurulum veya montajı gerçekleştirilen mallarda cayma hakkı kullanılamayacak.
Taslakta, tüketicinin bilgilendirilmesine yönelik de bir düzenleme yer aldı. Buna göre, doğrudan satış şirketi posta, katalog, telefon, faks, elektronik posta, kısa mesaj, internet gibi fiziksel olarak karşı karşıya gelinmeksizin, tüketicinin bilgilendirilmesini ve taleplerini iletebilmesini sağlayan bir sistem kurmakla yükümlü olacak. Bu sistemde, şirketin cayma hakkının bulunup bulunmadığı ve bu hakkın hangi şartlarla kullanılabileceğine, doğrudan satıcı bilgisini vermesinin zorunlu olduğuna, cayma hakkı talebinin hangi yollarla şirkete iletileceğine, mal ve hizmetin kullanımına ilişkin çeşitli bilgilerin bulunması gerekecek.
Kaynak: AA
Haftanın popüler haberleri
Türksat yeni operatör olarak geliyor
TÜRKSAT’ın, 2026 yılının ilk çeyreği tamamlanmadan Turkcell, Vodafone ve Türk Telekom’un ardından 4. operatör olarak hizmete başlaması bekleniyor.
Shailesh Jejurikar, Protecter Gamble’ın yeni CEO’su oldu
ABD merkezli çok uluslu şirket Protecter & Gamble’ın (P&G) yeni CEO’su bir süredir şirketin operasyon şefliğini yürüten Shailesh Jejurikar oldu.
Merih Aynacı ve Gonca Dalgıç'a n11'de üst düzey atama
Gonca Dalgıç, Operasyonlardan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı, Merih Aynacı ise Finanstan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olarak atandı.
Pınar Canlı, BDR Thermea Group’ta 12 ülke sorumlusu oldu
BDR Thermea Group’ta küresel atama: Pınar Canlı 12 ülkenin yönetiminden sorumlu olacak.
PepsiCo Türkiye’nin yeni Genel Müdürü Ergün Günay oldu
Ergün Günay, 1 Temmuz 2025 itibarıyla PepsiCo Türkiye Genel Müdürü görevine getirildi.
Afrika toplam ihracatımızdan yüzde 45 pay alıyor
Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar İhracatçıları Birliği Başkanı Muhammet Öztürk “Afrika toplam ihracatımızdan yüzde 45 pay alıyor” dedi.
Dfif kesintisi kalktı, yumurta ihracatçısı rahatladı
Sofralık Yumurta İhracatında DFİF Kesintisi Kaldırıldı. İhracatçımızın üzerindeki yük kaldırıldı, rekabet gücümüz güçlendi.
Hisarcıklıoğlu: Emek yoğun sektörlere ek destekler verilmeli
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, Emek yoğun sektörlerin zor durumda olduğunu vurgulayarak, ek destekler istedi.
Kuveyt Türk, esnafa yönelik cansuyu desteği sağlıyor
TESK ile Kuveyt Türk yaklaşık 2 buçuk milyon esnaf ve sanatkârın finansal ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik destek için protokol imzaladı.
ABD kısıtlamalarına rağmen Nvidia yapay zekâ çipleri Çin'e girdi
ABD kısıtlamalarına rağmen 1 milyar dolar değerindeki Nvidia yapay zekâ çipleri Çin'e girdi.
Anadolubank özel bankacılık hizmet ağını genişletiyor
Anadolubank GMY Kadriye Didem Karaca “Özel Bankacılık ağımızı genişletirken yalnızca ürünü değil, deneyim odaklı bir anlayışı benimsiyoruz." dedi.
TÜİK işsizlik rakamlarını açıkladı
TÜİK açıkladı! Türkiye'de işsizlik oranı, haziranda bir önceki aya göre 0,2 puan artışla yüzde 8,6 olarak tespit edildi.
İletişim Başkanlığında görevden almalar, yeni görevlendirmeler
Resmi Gazete'de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla yayımlanan kararnameye göre, İletişim Başkan Yardımcısı Çağatay Özdemir görevden alındı.
Eski tip sürücü belgelerinin geçerliliği 31 Temmuz'da son buluyor
Eski tip sürücü belgelerinin yenilenmesi için verilen süre yarın sona eriyor. Nüfus Müdürlüklerinde yoğunluk oluşuyor.
Rusya'da 8,8 büyüklüğünde deprem oldu
Rusya'nın doğusunda 8,8 büyüklüğünde deprem oldu.
25 Temmuz 2025 tarihli TCMB Döviz Kurları ve Çapraz Kurları
TCMB 25 Temmuz 2025 tarihli Döviz Kurları ve Çapraz Kurları
17 Temmuz 2025 tarihli TCMB Döviz Kurları ve Çapraz Kurları
TCMB, 17 Temmuz 2025 tarihli döviz kurlarını ve çapraz kurları yayımladı.
Türk Traktör, üretime 12 gün ara verecek
Türk Traktör'ün Ankara ve Erenler fabrikalarında planlı bakım çalışmaları nedeniyle üretim duracak; çalışanlar bu sürede yıllık izinlerini kullanacak.
BTSO, soğuk zincirle gıda ihracatını gündemine aldı
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) öncülüğünde Ticaret Bakanlığı destekleriyle Dondurulmuş Gıda sektörü için yeni UR-GE Projesi’nin startını verdi.
Palandöken “Ticari araçlara vergi muafiyeti getirilmeli”
TESK Başkanı Palandöken araçlardaki yeni vergi düzenlemelerinde ticari araçların muaf tutulması hatta mevcut vergilerin bir defaya mahsus sıfırlanmasını önerdi.
Bu yaz Troya Müzesi’ni ziyaret edenlerin sayısı artıyor
Dijital Müzecilik ülkemizdeki önemli giderek artıyor. Bunlardan biri de bu yaz ziyaretçi sayısı artan Troya Müzesi.
Fortinet, kuantum tehditlerine karşı yeni sistem geliştiriyor
Fortinet, yeni kuantum tehditlerine karşı Kuantum-Güvenli koruma geliştiriyor.
THY'nin Halep uçuşları 1 Ağustos'ta tekrar başlıyor
Türk Hava Yolları (THY) Suriye'nin Halep kentine seferlerin 1 Ağustos'ta yeniden başlayacağını duyurdu.
İlk 6 ayda 225,5 milyar liralık matrah farkı ortaya çıktı
Vergi müfettişleri yılın ilk yarısında 225,5 milyar lirayla tarihi düzeyde matrah farkını ortaya çıkardı.
Türkiye'nin petrol ithalatı Mayıs'ta düşüş gösterdi
Türkiye'nin petrol ithalatı Mayıs'ta yüzde 10,4 düştü.
Küresel sıcaklık artışı en yüksek seviyelere ulaştı
Avrupa Birliği'nin (AB) uydu izleme sistemi Copernicus İklim Değişikliği Servisi'nin verilerine göre, küresel ortalama yüzey sıcaklığında 1967'den beri artış eğilimi görülüyor.
Yangınlarla mücadele sürüyor
24 saatte çıkan 55 yangının tamamı kontrol altına alındı, Bursa Harmancık yangınına müdahale sürüyor.
Mücevher üretiminin kalbi 1-4 Ekim'de IJS Tech'te atacak
IJS Istanbul Jewelry Show Kurucu Ortağı Şermin Cengiz, mücevher üretiminin bugünü ve geleceğini keşfetmek isteyenleri IJS fuarına beklediklerini söyledi.
Kale yangın kapıları satışa çıktı
Kale Yangın Kapıları, yangın sırasında hem bina içindeki kişilerin güvenli bir şekilde tahliyesini sağlamak hem de alevlerin ve dumanın yayılmasını engellemek amacıyla tasarlanıyor.
Netaş, IDEF 2025'te verimli anlaşmalara imza attı
Netaş, IDEF 2025’te DT Cloud, Aspilsan ve ULAK ile iş birliği protokollerine imza attı.
Türkiye’nin En İyi İnsan ve Kültür Liderleri 2025 başvuruları başladı
Great Place To Work Türkiye’nin “En İyi İnsan ve Kültür Liderleri 2025” Araştırması ve Listesi için başvurular başladı.
THY ile DIB'tan Airbus A350 uçakları için finansman anlaşması
Türk Hava Yolları (THY), "Airbus A350" tipi uçakların alımı için Dubai Islamic Bank (DIB) ile ilk kez finansman anlaşması imzaladı.
Orhaneli-Harmancık yangınını çıkaran hain fetöcü çıktı
Bursa'daki Orhaneli-Harmancık orman yangınıyla ilgili tutuklanan şüpheli suçunu itiraf etti.
YKS tercihleri 1 Ağustos'ta başlıyor
ÖSYM Başkanlığı, 2025 Yükseköğretim Kurumları Sınavı (2025-YKS) tercihlerinin 1-13 Ağustos'ta yapılacağını bildirdi.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev, Ankara’da
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev'i resmî törenle karşıladı.
Bu yıl çıkan yangınların yüzde 96'sı insan kaynaklıydı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde, Kabine Toplantısı'nın ardından millete seslendi.
Otelcilikte dijital itibar yapay zeka ile yeni bir boyut kazanıyor
Oteller için dijital itibar artık yalnızca bir görünürlük meselesi değil, doğrudan rezervasyonları etkileyen stratejik bir unsur.
Dikkat! USB portları tatilciler için tuzak olabilir
Fortinet'ten hackerların USB, QR kod ve Wi-Fi üzerinden saldırılarına karşı dikkat uyarısı!
WWF Türkiye, deniz kaplumbağalarını korumaya aldı
WWF-Türkiye, DKMP ile tehlike altındaki yeşil deniz kaplumbağalarının yuvalama alanlarından biri olan Akyatan Kumsalı'nda izleme ve koruma faaliyetlerine devam ediyor.
Kale Grubu, 68. yılında ‘geleceğe yatırım’ sözü verdi
Kale Grubu, 68. kuruluş yıldönümünü, geleneksel Seramik Bayramı kapsamında Çan’daki Kaleseramik tesislerinde kutladı.