Tüketicilerin doğrudan satışlardaki cayma hakları neler?
Tüketicilerin doğrudan satışlardaki cayma hakları neler?
Ticaret Bakanlığı, tüketicilerin doğrudan satışlardaki cayma haklarını yayımladı.
Haber Giriş Tarihi: 14.06.2025 13:56
Haber Güncellenme Tarihi: 14.06.2025 14:05
Kaynak:
AA
Ticaret Bakanlığının üzerinde çalıştığı yeni yönetmelik taslağı kapsamında, doğrudan satışlarda tüketiciler, 30 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkını kullanabilecek.
AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, Bakanlık ürün veya hizmetlerin, sabit bir mağaza ya da perakende noktası kullanılmadan, doğrudan tüketiciye kişisel iletişim yoluyla satılmasına olanak sağlayan doğrudan satış sistemine yönelik yeni bir düzenlemeyi hayata geçirmeye hazırlanıyor. Sistemin güvenilir, adil ve şeffaf bir yapıya kavuşturulmasını amaçlayan bu yeni adımla, doğrudan satış şeklinin düzenli şekilde artması ve olası mağduriyetlerin önüne geçilmesi hedefleniyor.
Bu doğrultuda Bakanlıkça hazırlanan, sektöre yönelik ilk kapsamlı düzenleme olarak nitelendirilen "Doğrudan Satışlar Hakkında Yönetmelik Taslağı", kamuoyunun, ilgili kurum ve kuruluşların görüşüne açıldı. Taslak ile doğrudan satış şirketleri, doğrudan satış sistemlerine ilişkin ilke ve esasların neler olduğu, doğrudan satıcıların sisteme dahil olmaları ve ayrılmaları, tüketicilerin sahip olduğu haklar gibi bazı hususlar düzenlendi.
Gerçekleşmesi mümkün olmayan vaatler verilemeyecek
Taslağın yürürlüğe girmesi halinde, doğrudan satış sistemiyle sunulan mal veya hizmet, tüketicilere satılabilir ve pazarlanabilir nitelikte olacak.
Doğrudan satış sisteminde gerçekleşmesi mümkün olmayan vaatler gibi yanıltıcı bilgiler verilemeyecek, kişiler baskı kurma, aldatma, rahatsızlık verme ve bunlara benzer yollarla sisteme dahil olmaya zorlanamayacak.
Ayrıca doğrudan satış şirketinin, doğrudan satıcıya dağıtabileceği komisyon, prim, teşvik ve ödül gibi menfaat tutarı, perakende satış karı hariç olmak üzere, şirketin yıllık net satışlarının yüzde 40'ını geçemeyecek.
Yetki belgesi olmayan şirketler faaliyette bulunamayacak
Doğrudan satış şirketinin faaliyette bulunabilmesi için "satış yetki belgesi" alması zorunlu olacak. Belge için yapılacak başvuruda, tüketicilerin sağlığını, güvenliğini ve ekonomik çıkarlarını korumak için ilave bilgi ve belge talep edilebilecek. Satış yetki belgesinin geçerlilik süresi 3 yıl olacak.
Öte yandan doğrudan satıcının sisteme katılması için 18 yaşını geçmesi gerekecek ve herhangi bir yükümlülük altına girmeden sistemden ayrılma hakkına sahip olacak.
Satıcının, sisteme dahil olduğu tarihten itibaren 30 gün içinde sistemden ayrılması halinde şirket, satıcının elinde bulunan kullanılmamış tüm malları geri alacak. Şirket, doğrudan satıcıların yaptığı her türlü doğrudan satış faaliyetinden müteselsilen (zincirleme olarak) sorumlu olacak.
Cayma hakkındaki geri ödemeler tek seferde yapılacak
Taslakta, doğrudan satışlarda tüketici için önemli olan cayma hakkına ilişkin de önemli düzenlemeler yer alıyor. Halihazırda 14 gün olarak uygulanan cayma hakkının, süre uzatımı ile tüketicilerin daha etkin korunması amaçlanıyor. Bu kapsamda, mal teslimine ve hizmete ilişkin satışlarda, tüketiciye 30 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkı tanınıyor.
Cayma bildirimine konu mal ya da hizmetin, satıcı veya satış şirketine ulaştığı tarihten itibaren 30 gün içinde, varsa malın tüketiciye teslim masrafları dahil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemelerin iade edilmesi zorunlu olacak. Cayma hakkı süresi, hizmet ifasında satış tarihinden, mal tesliminde ise malın tüketici tarafından teslim alındığı günden itibaren başlayacak ancak tüketici, satış tarihinden malın teslimine kadar geçen süre içinde de cayma hakkını kullanabilecek.
Yapılacak tüm geri ödemeler, tüketicinin satın alma sırasında kullandığı ödeme aracına uygun şekilde, tüketiciye herhangi bir masraf ya da yükümlülük getirmeksizin tek seferde yapılacak.
Cayma hakkının istisnaları
Tüketicinin, cayma hakkını kullanamayacağı bazı istisnalar da taslakta belirtildi. Buna göre, tüketici kendi isteği ve kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlattığı mallarda, cayma hakkını kullanamayacak. Ayrıca çabuk bozulabilen veya son kullanma tarihi geçebilecek, tesliminden sonra ambalaj, bant, mühür, paket gibi koruyucu unsurları açılan, iadesi sağlık ve hijyen açısından uygun olmayan ürünlerde de bu haktan yararlanılamayacak.
Abonelik sözleşmesi kapsamında sağlananlar dışında, gazete ve dergi gibi süreli yayınların teslimine ilişkin sözleşmelerde, satıcı veya yetkili servis tarafından kurulum ya da montajının yapılacağı belirtilen, kurulum veya montajı gerçekleştirilen mallarda cayma hakkı kullanılamayacak.
Taslakta, tüketicinin bilgilendirilmesine yönelik de bir düzenleme yer aldı. Buna göre, doğrudan satış şirketi posta, katalog, telefon, faks, elektronik posta, kısa mesaj, internet gibi fiziksel olarak karşı karşıya gelinmeksizin, tüketicinin bilgilendirilmesini ve taleplerini iletebilmesini sağlayan bir sistem kurmakla yükümlü olacak. Bu sistemde, şirketin cayma hakkının bulunup bulunmadığı ve bu hakkın hangi şartlarla kullanılabileceğine, doğrudan satıcı bilgisini vermesinin zorunlu olduğuna, cayma hakkı talebinin hangi yollarla şirkete iletileceğine, mal ve hizmetin kullanımına ilişkin çeşitli bilgilerin bulunması gerekecek.
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.
Tüketicilerin doğrudan satışlardaki cayma hakları neler?
Ticaret Bakanlığı, tüketicilerin doğrudan satışlardaki cayma haklarını yayımladı.
Ticaret Bakanlığının üzerinde çalıştığı yeni yönetmelik taslağı kapsamında, doğrudan satışlarda tüketiciler, 30 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkını kullanabilecek.
AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, Bakanlık ürün veya hizmetlerin, sabit bir mağaza ya da perakende noktası kullanılmadan, doğrudan tüketiciye kişisel iletişim yoluyla satılmasına olanak sağlayan doğrudan satış sistemine yönelik yeni bir düzenlemeyi hayata geçirmeye hazırlanıyor. Sistemin güvenilir, adil ve şeffaf bir yapıya kavuşturulmasını amaçlayan bu yeni adımla, doğrudan satış şeklinin düzenli şekilde artması ve olası mağduriyetlerin önüne geçilmesi hedefleniyor.
Bu doğrultuda Bakanlıkça hazırlanan, sektöre yönelik ilk kapsamlı düzenleme olarak nitelendirilen "Doğrudan Satışlar Hakkında Yönetmelik Taslağı", kamuoyunun, ilgili kurum ve kuruluşların görüşüne açıldı. Taslak ile doğrudan satış şirketleri, doğrudan satış sistemlerine ilişkin ilke ve esasların neler olduğu, doğrudan satıcıların sisteme dahil olmaları ve ayrılmaları, tüketicilerin sahip olduğu haklar gibi bazı hususlar düzenlendi.
Gerçekleşmesi mümkün olmayan vaatler verilemeyecek
Taslağın yürürlüğe girmesi halinde, doğrudan satış sistemiyle sunulan mal veya hizmet, tüketicilere satılabilir ve pazarlanabilir nitelikte olacak.
Doğrudan satış sisteminde gerçekleşmesi mümkün olmayan vaatler gibi yanıltıcı bilgiler verilemeyecek, kişiler baskı kurma, aldatma, rahatsızlık verme ve bunlara benzer yollarla sisteme dahil olmaya zorlanamayacak.
Ayrıca doğrudan satış şirketinin, doğrudan satıcıya dağıtabileceği komisyon, prim, teşvik ve ödül gibi menfaat tutarı, perakende satış karı hariç olmak üzere, şirketin yıllık net satışlarının yüzde 40'ını geçemeyecek.
Yetki belgesi olmayan şirketler faaliyette bulunamayacak
Doğrudan satış şirketinin faaliyette bulunabilmesi için "satış yetki belgesi" alması zorunlu olacak. Belge için yapılacak başvuruda, tüketicilerin sağlığını, güvenliğini ve ekonomik çıkarlarını korumak için ilave bilgi ve belge talep edilebilecek. Satış yetki belgesinin geçerlilik süresi 3 yıl olacak.
Öte yandan doğrudan satıcının sisteme katılması için 18 yaşını geçmesi gerekecek ve herhangi bir yükümlülük altına girmeden sistemden ayrılma hakkına sahip olacak.
Satıcının, sisteme dahil olduğu tarihten itibaren 30 gün içinde sistemden ayrılması halinde şirket, satıcının elinde bulunan kullanılmamış tüm malları geri alacak. Şirket, doğrudan satıcıların yaptığı her türlü doğrudan satış faaliyetinden müteselsilen (zincirleme olarak) sorumlu olacak.
Cayma hakkındaki geri ödemeler tek seferde yapılacak
Taslakta, doğrudan satışlarda tüketici için önemli olan cayma hakkına ilişkin de önemli düzenlemeler yer alıyor. Halihazırda 14 gün olarak uygulanan cayma hakkının, süre uzatımı ile tüketicilerin daha etkin korunması amaçlanıyor. Bu kapsamda, mal teslimine ve hizmete ilişkin satışlarda, tüketiciye 30 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkı tanınıyor.
Cayma bildirimine konu mal ya da hizmetin, satıcı veya satış şirketine ulaştığı tarihten itibaren 30 gün içinde, varsa malın tüketiciye teslim masrafları dahil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemelerin iade edilmesi zorunlu olacak. Cayma hakkı süresi, hizmet ifasında satış tarihinden, mal tesliminde ise malın tüketici tarafından teslim alındığı günden itibaren başlayacak ancak tüketici, satış tarihinden malın teslimine kadar geçen süre içinde de cayma hakkını kullanabilecek.
Yapılacak tüm geri ödemeler, tüketicinin satın alma sırasında kullandığı ödeme aracına uygun şekilde, tüketiciye herhangi bir masraf ya da yükümlülük getirmeksizin tek seferde yapılacak.
Cayma hakkının istisnaları
Tüketicinin, cayma hakkını kullanamayacağı bazı istisnalar da taslakta belirtildi. Buna göre, tüketici kendi isteği ve kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlattığı mallarda, cayma hakkını kullanamayacak. Ayrıca çabuk bozulabilen veya son kullanma tarihi geçebilecek, tesliminden sonra ambalaj, bant, mühür, paket gibi koruyucu unsurları açılan, iadesi sağlık ve hijyen açısından uygun olmayan ürünlerde de bu haktan yararlanılamayacak.
Abonelik sözleşmesi kapsamında sağlananlar dışında, gazete ve dergi gibi süreli yayınların teslimine ilişkin sözleşmelerde, satıcı veya yetkili servis tarafından kurulum ya da montajının yapılacağı belirtilen, kurulum veya montajı gerçekleştirilen mallarda cayma hakkı kullanılamayacak.
Taslakta, tüketicinin bilgilendirilmesine yönelik de bir düzenleme yer aldı. Buna göre, doğrudan satış şirketi posta, katalog, telefon, faks, elektronik posta, kısa mesaj, internet gibi fiziksel olarak karşı karşıya gelinmeksizin, tüketicinin bilgilendirilmesini ve taleplerini iletebilmesini sağlayan bir sistem kurmakla yükümlü olacak. Bu sistemde, şirketin cayma hakkının bulunup bulunmadığı ve bu hakkın hangi şartlarla kullanılabileceğine, doğrudan satıcı bilgisini vermesinin zorunlu olduğuna, cayma hakkı talebinin hangi yollarla şirkete iletileceğine, mal ve hizmetin kullanımına ilişkin çeşitli bilgilerin bulunması gerekecek.
Kaynak: AA
Haftanın popüler haberleri
Mağaza ve dijital kanallar arasındaki sınırlar kalkıyor
TÜSİAD “Perakende Pazarının Geleceği ve Küresel Trendler” Raporunu tanıttı.
Dünya Borsaları İstanbul'da buluşuyor
Borsa İstanbul, 64. Dünya Borsalar Federasyonu Genel Kurulu ve Yıllık Toplantısına 21-23 Ekim 2025 tarihlerinde İstanbul’da ev sahipliği yapacak.
45 ilin ihracatı yılın ilk yarısında arttı
İlk 6 ayda 20 ilin ihracatı 1 milyar doların üzerine çıktı, 45 ilde ihracat artışı gerçekleşti.
LGS sınav sonuçları açıklandı
Liselere Geçiş Sistemi (LGS) kapsamında 15 Haziran'da yapılan merkezi sınavın sonuçları, "meb.gov.tr" adresinden öğrenilebilecek.
TEGV’li çocuklar DigiZoo’da dijital keşfe çıktı
Katılım Emeklilik DigiZoo’da TEGV’li çocuklar dijital keşfe çıktı.
Hindistanlı Vav’ın iletişim çalışmaları İnomist’e emanet
Hindistanlı biyoteknoloji devi Vav’ın iletişim çalışmaları İnomist’e emanet.
EWA programının 2025 isimleri belli oldu
Kadınların öncülüğündeki erken aşama tarım ve gıda girişimlerini desteklemek amacıyla yürütülen EWA Programı kapsamında yer alacak 15 girişim belirlendi.
Rusal, EcoVadis'ten aldığı puanı yükseltti
RUSAL, EcoVadis küresel tedarikçi sürdürülebilirlik puanlamasındaki güçlü konumunu güçlendirdi.
Anadolu Grubu’na Extel’den 7 Ödül
Extel Anketi’nde Anadolu Grubundan Burak Başarır En İyi CEO, Onur Çevikel En İyi CFO ödüllerine layık görüldü. Anadolu Grubu toplamda 7 ödül aldı.
Yapı Kredi'den BANKO hizmeti
Yeni nakit yönetimi ürünü Yapı Kredi BANKO hizmete sunuldu.
BDDK'dan Albayrak ve Adil Tasarruf Finansman şirketlerine izin
10 Temmuz 2025 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan BDDK Kararında Albayrak ve Adil Tasarruf Finansman şirketlerine faaliyet izni verildi.
Fahrettin Altun ve Burhanettin Duran'ın görevleri değişti
İletişim Başkanlığına Burhanettin Duran, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurulu Başkanlığına Fahrettin Altun atandı.
Tofaş'ta 28 Temmuz ile 17 Ağustos arasında üretim yapılmayacak
Hakan Kavurmacı: Tofaş'tan yapılan açıklamada; izin kullanımı sürecinde üretim yapılmayacağı, nöbetçi personel ile sadece bakım ve revizyon çalışmaları olacağı duyuruldu.
Ostim Yatırım'da Yönetim Kurulu görev dağılımı yapıldı
Ostim Yatırım KAP'a yaptığı açıklamada Yönetim Kurulu görev dağılımı yaptığını duyurdu.
Samsung, Galaxy Z Flip7'yi tanıttı
Samsung Electronics, Galaxy Z serisinin yeni üyesi Flip7’yi tanıttı. Kompakt boyutu ve büyük yetenekleriyle Galaxy Z Flip7, katlanabilir telefon deneyimini yeniden tanımlıyor.
Hayat Finans, 1 milyon kullanıcıya ulaştı
Hayat Finans, 2. yılında 1 milyon kullanıcıya ulaştı.
Minik öğrenciler TEI'nin misafiri oldular
TEI, çalışanlarının çocuklarına yönelik düzenlediği “TEI Yaz Okulu”nu bu yıl da başarıyla tamamladı.
Denizli İhracatçılar Birliğinde eğitimler hız kesmeden devam ediyor
Denizli İhracatçılar Birliğinde Amazon Pazarlama Stratejileri Bilgilendirme Toplantısı yapıldı.
Yapay zeka temelli denetimler hayata geçecek
Ticaret Bakanı Ömer Bolat "Yapay zeka temelli proaktif denetim yaklaşımını hayata geçiriyoruz" dedi.
Rekabet Kurulundan Opet Petrolcülük'e 131,3 milyon lira ceza
Rekabet Kurulu, OPET'e "bayilik ilişkisini 5 yılın ötesine taşıyan kira stratejisi" dolayısıyla 131,3 milyon liralık idari para cezası uyguladı.
TCL’nin FreshIN 3.0 klimaları satışa çıktı
TCL’nin taze hava teknolojisine sahip FreshIN 3.0 klimaları satışa çıktı.
Türkiye yaş meyve sebzede iklim darbesine rağmen ihracatını korudu
Akdenizli ihracatçı Ferhat Gürüz, Türkiye'nin mayıs ayındaki yaş meyve sebze ihracatının 283,6 milyon dolar olarak gerçekleştiğini açıkladı.
Türk çikolata ihracatçıları 180 ülkeye mutluluk dağıttı
Öztürk: “Çikolatalı ürünler ihracatımız 2 milyar dolara koşuyor”
Kuru meyve sektöründe 12 ihracat şampiyonunun 11’i Egeli
Kuru meyve sektöründe ihracat şampiyonları listesine giren 12 firmanın 11 tanesi Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği üyesi firmalardan oluştu.
Nvidia'nın piyasa değeri 4 trilyon dolara ulaştı
ABD'li çip şirketi Nvidia, piyasa değeri 4 trilyon dolara ulaşan ilk şirket oldu.
Sıcaklara dikkat!
Hava sıcaklığının mevsim normalleri üzerinde seyrettiği birçok kentte halk, serinlemek için park ve gölgelik alanlar ile plajları tercih etti.
T-Soft müşterileri Lidio'nun ödeme deneyimiyle tanışıyor
T-Soft müşterileri Lidio'nun uçtan uca pürüzsüz ödeme deneyimiyle tanışıyor.
Sipay ve Payten’den iş birliği
Sipay ve Payten’den fintek ekosisteminde güçlü iş birliği
AstraZeneca, Azerbaycan'da faaliyetlerine yeniden başlıyor
AstraZeneca Türkiye, Zeytun Pharmaceuticals ile yaptığı stratejik ortaklık kapsamında Azerbaycan'daki faaliyetlerine başlayacağını duyurdu.
Simpra'nın COO'su Mehmet Emin Çangal oldu
Protel grup şirketlerinden Simpra'nın Operasyon Üst Yöneticisi (COO) görevine, Protel Pazarlama Direktörü Mehmet Emin Çangal atandı.
KOBİ'ler dijitalleşmede neden zorlanıyor?
KOBİ'ler dijitalleşmede neden zorlanıyor? Akıllı KOBİ raporu bu soruya ışık tutuyor.
İklim Kanunu Resmi Gazete'de yayımlandı, yürürlüğe girdi
İklim Kanunu 9 Temmuz 2025 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yürürlüğe giren kanun maddeleri haberimizde...
Trump'tan yeni bir tehdit
Trump, Brics'le aynı tarafta olan ülkelere %10 ek gümrük vergisi tehdidinde bulundu.
Evgeny Kapustin, Kent Gıda Genel Müdürü olarak atandı
Kent Gıda'dan yapılan açıklamada; Natalia Leonova'nın yerine, Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Genel Müdür olarak Evgeny Kapustin atanacağı duyuruldu.
Umut Özdoğan, Denizbank'tan istifa etti
Denizbank, Genel Müdür Yardımcısı Umut Özdoğan'ın görevinden istifa ettiğini duyurdu.
Tüsiad, Üretken Yapay Zeka raporunu tanıttı
TÜSİAD ve Bain Company iş birliğinde hazırlanan “Üretken Yapay Zekaya Hazır Olmak: Yetenek, Liderlik ve Kültürel Dönüşüme Dair Perspektifler” raporu tanıtıldı.
MardinUp Girişimcilik Konferansı 10 Ekim'de başlıyor
Türkiye Girişimcilik Vakfı’nın liderliğinde düzenlenen MardinUp Girişimcilik Konferansı, bu yıl üçüncü kez 10 Ekim 2025 tarihinde Mardin’de gerçekleşiyor!
Dibeklihan Umay Art Hub sanatseverleri bekliyor
Bodrum’da Dibeklihan Kültür ve Sanat Köyü içinde tasarım koleksiyonerlerine göz kırpan Umay Art Hub sanatseverleri bekliyor.
Meteorolojiden Çarşamba günü sıcaklara dikkat uyarısı
İstanbul'da yarın yüksek sıcaklıklara karşı dikkatli olunması uyarısı.
TOBB'dan Nefes Kredisi için dolandırıcılık uyarısı
TOBB Nefes Kredisi'ne ilişkin başvuruların sadece belirtilen bankalardan yapılması gerektiği duyuruldu.