MÜSİAD’ın kapsamlı çalışması, sanayide dijital dönüşüm, yeşil kalkınma, yüksek teknoloji üretimi ve bölgesel rekabet gücüne yönelik politika önerileri sunuyor.
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD), Türkiye’nin sanayi ve teknoloji alanındaki gelişimini çok boyutlu olarak ele alan “Türkiye’nin Sanayi ve Teknoloji Raporu”nu yayımladı. Raporda Türkiye’nin tarihsel sanayi politikaları, mevcut teknolojik kapasitesi ve geleceğe dönük stratejik hedefleri kapsamlı bir çerçevede değerlendiriliyor.
Raporun amacı; Türkiye’nin sanayi ve teknoloji ekosistemindeki güçlü ve zayıf yönlerini ortaya koymak, fırsat alanlarını göstermek ve sürdürülebilir büyüme için politika önerileri sunmak olarak açıklandı. Çalışmada Cumhuriyet’in ilk yıllarından günümüze kadar dört temel dönemde yaşanan dönüşümler analiz edildi. Ayrıca sanayi sektörünün GSYİH ve ihracat içindeki kritik rolü vurgulanırken, kadın istihdamı ve bölgesel sanayi altyapısındaki eşitsizlikler de dikkat çekildi.
Sanayi sektörü analizinde imalatın lokomotif güç olmaya devam ettiği, enerji ve madencilikte verimlilik artışlarının öne çıktığı belirtildi. 2015–2023 verilerine göre üretim endekslerinde dönemsel dalgalanmalar yaşansa da işçi başına üretimde belirgin artış kaydedildi. Bölgesel karşılaştırmalara göre Marmara, Ege ve İç Anadolu bölgeleri sanayide lider konumda bulunurken, Doğu ve Güneydoğu Anadolu yatırımlarda geride kaldı.
Teknoloji ve inovasyon bölümünde, Türkiye’nin Ar-Ge merkezleri, teknoparklar ve teknoloji geliştirme bölgeleriyle ilerleme kaydederken; üniversite–sanayi iş birliğinin ve ticarileşme kapasitesinin gelişime açık olduğu belirtildi. Yapay zekâ, dijitalleşme ve girişimcilik ekosistemindeki ivmeye rağmen KOBİ’lerin dönüşümde geri kaldığı tespiti yapıldı.
İmalat sanayisinin alt sektörlerine yönelik analizlerde otomotivden savunmaya, tekstilden kimya ve tarım-gıdaya kadar stratejik alanların mevcut durumu ve dönüşüm ihtiyaçları ortaya kondu. Otomotivde teknolojik rekabet, tekstilde Yeşil Mutabakat uyumu, kimyada geri dönüşüm teknolojileri ve tarım-gıdada akıllı tarım uygulamaları öne çıkan başlıklar arasında yer aldı.
İnsan kaynağı analizinde savunma, yazılım, enerji ve otomotiv gibi sektörlerde %30–40’a varan nitelikli eleman açığı bulunduğu; mesleki eğitim, yaşam boyu öğrenme ve üniversite–sanayi iş birliklerinin kritik önem taşıdığı belirtildi.
Çevre ve sürdürülebilirlik başlığında, sanayi sektörünün karbon emisyonu, doğal kaynak kullanımı ve iklim politikaları kapsamında dönüşmesi gerektiği vurgulandı. Döngüsel ekonomi, yeşil finansman ve karbonsuzlaşma teknolojileri temel başlıklar olarak öne çıktı.
Raporda ayrıca Türkiye’nin Ar-Ge, teknoloji geliştirme ve üretim süreçlerini destekleyen mevzuat ve teşvik sistemleri kapsamlı şekilde değerlendirildi. KOSGEB, TÜBİTAK ve Teknoloji Geliştirme Bölgeleri'nin sunduğu destekler ile dijitalleşme ve yeşil dönüşüme yönelik politika önerileri aktarıldı.
Afet hazırlığı bölümünde, sanayi tesislerinin deprem, sel, yangın ve siber saldırı gibi tehditlere karşı risk yönetimi stratejileri detaylandırılırken, iş sürekliliği ve kriz yönetimi modellerine dikkat çekildi.
Raporun son bölümünde ise dijitalleşme, yapay zekâ, yeşil üretim ve yüksek katma değerli imalat gibi alanlarda Türkiye’nin öncelikleri sıralanarak 2030 ve 2053 hedeflerine yönelik yol haritası sunuldu. Bu kapsamda MÜSİAD’ın önerdiği MUST Endeksi ile sanayi ve teknoloji alanındaki ilerlemenin veri temelli şekilde takip edilmesi hedefleniyor.