Gıda israfı, küresel açlık krizinin gölgesinde büyüyen bir çelişki olarak karşımıza çıkıyor. Türkiye'de her yıl evlerde kişi başı 102 kg gıda çöpe atılırken, ülkemiz dünya genelinde kişi başına en çok gıda israfı yapan 13. ülke konumunda yer alıyor. Bu tabloya dikkat çekmek ve toplumsal farkındalık yaratmak amacıyla Sofra/Compass Group Türkiye, 9 yıldır sürdürdüğü “Yemek İsrafını Durdur” projesiyle bireylerden kurumlara uzanan güçlü bir mücadele yürütüyor. Her yıl Nisan ayının son günü, “Yemek İsrafını Durdur Günü” kapsamında herkesi harekete geçmeye çağırıyor.
Gıda İsrafı: Açlıkla Mücadelede En Büyük Engel:
Birleşmiş Milletler Çevre Programı'nın (UNEP) 2024 raporuna göre, dünya genelinde yaklaşık 800 milyon insan açlıkla mücadele ediyor. Buna rağmen, küresel olarak üretilen gıdaların yaklaşık üçte biri (yaklaşık 1 milyar ton ) israf ediliyor. İsraf edilen bu gıdanın sadece %25'i bile dünyadaki 795 milyon yetersiz beslenen insanı doyurabilecek potansiyele sahip.
Türkiye'de ise durum daha da endişe verici boyutlarda. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 2024 araştırmasına göre, ülkemizde evlerde kişi başı yıllık 102 kg gıda israfı yaşanıyor. Bu miktar, dünya genelinde Türkiye'yi kişi başına en çok gıda israfı yapan 13. ülke konumuna taşıyor. Günlük 12 milyon ekmek israfı ise, hem ekonomik hem de insani açıdan kayıpların boyutunu gözler önüne seriyor.
İsraf, Doğal Kaynakları da Tüketiyor
Gıda israfı sadece açlıkla mücadeleyi zorlaştırmakla kalmıyor, aynı zamanda ciddi çevresel sorunlara da yol açıyor. WWF'nin 2024 raporuna göre, gıda israfı küresel sera gazı emisyonlarının yaklaşık %8-10'unu oluşturuyor. Bu oran, dünyanın üçüncü en büyük karbon salımı yapan ülkesi olarak kabul edilebilecek bir değere denk geliyor.
İsrafın suya olan etkisi de çarpıcı: Bir dilim ekmeğin üretimi için yaklaşık 40 litre su kullanıldığı düşünüldüğünde, günlük ekmek israfı 480 milyon litre suyun boşa harcanması anlamına geliyor. Çöpe atılan her 1 kg etin yanında 15.500 litre, her 1 kg domatesin yanında ise 184 litre su da israf ediliyor.
Compass Group'un gıda israfıyla küresel mücadelesi
Dünyanın 30 ülkesinde faaliyet gösteren Compass Group, 2020 yılında 2030’a kadar gıda atığını %50 azaltma taahhüdünde bulundu ve bugüne kadar önemli ilerlemeler kaydetti.
Türkiye’de de her yıl Nisan ayında global mücadele ile eş zamanlı “Yemek İsrafını Durdur Günü” ile Sofra/Compass Group Türkiye bu küresel harekete ivme kazandırıyor.
Şirket, tüm hizmet noktalarında talep tahminlemesini geliştirerek gerçek ihtiyaca göre üretim yapıyor. Geliştirdiği teknolojik altyapı ile tesislerinde gerçek zamanlı atık takibi yaparken, gıda israfını minimuma indirmek için çeşitli stratejiler uyguluyor.
2024 yılında operasyonlarında kayda değer bir atık azaltımı sağlayan Sofra/Compass Group Türkiye, yemek tabaklarından dönen atıkları da ölçerek bireysel farkındalık düzeyini artırmaya yönelik önemli bir adım attı. Bu alandaki çalışmalarını her yıl daha da ileriye taşıyan Şirket, mücadelede bireylerin bilinçlenmesinin önemini ortaya koymak amacıyla genel atık miktarının yanı sıra yemek tabaklarından dönen atıkları da ölçmeye başladı. Bu adımın en önemli amacı bireylerin tabaklarına yiyebilecekleri miktarda yemek aldıkları takdirde israfla mücadeleye sunabilecekleri desteğin farkına varmalarını sağlamak.
“Bir Tabak Yemek, Bir Geleceği Kurtarabilir”
Sofra/Compass Group Türkiye CEO'su ve Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Kartal konuyla ilgili şöyle konuştu; "
“Bu yıl dokuzuncusunu düzenlediğimiz ‘Yemek İsrafını Durdur Günü’nde, gıda israfının ulaştığı boyutlara dikkat çekerek bu alandaki mücadeleyi daha da büyütmeyi hedefliyoruz. Ülkemizde her gün 12 milyon ekmek çöpe giderken, kişi başı yılda 102 kilogram gıda israfı yapılıyor. Bu tablo, artık hem bireysel hem de kurumsal düzeyde acil önlem alınması gerektiğini açıkça gösteriyor.
Sofra / Compass Group Türkiye olarak, yılda 5,5 milyarı aşkın öğün hazırlayan küresel bir yapının parçası olmanın sorumluluğuyla hareket ediyoruz. Gıda israfını önlemeye yönelik teknolojik yatırımlarımız, israf takibi sistemlerimiz ve menü planlama stratejilerimiz sayesinde önemli adımlar atıyoruz. Ancak biliyoruz ki bu mücadele yalnızca mutfaklarda değil, bireylerin farkındalık kazanmasıyla da güçlenir.
Bu nedenle, sadece toplam atık miktarını değil, yemek tabaklarından dönen israfı da ölçümlemeye başladık. Amacımız, herkesin tabağına yiyebileceği kadar yemek alması konusunda bilinç geliştirmek.
Bizim için 'Yemek İsrafını Durdur Günü', yılın sadece bir günüyle sınırlı bir etkinlik değil; toplumun genelinde kalıcı bir davranış değişikliği yaratmayı hedefleyen kapsamlı bir farkındalık hareketidir.
Artık çok net biliyoruz ki, gıda israfıyla mücadele, aynı zamanda iklim değişikliğiyle mücadelenin de ayrılmaz bir parçası. Çünkü bir tabak yemeğin çöpe gitmesi; o tabağa ulaşana kadar harcanan suyun, enerjinin ve emeğin de kaybı demek. Sofra/Compass Group Türkiye olarak, kaynaklarımızı gelecek nesillere aktarmak için bu sorumluluğun bilinciyle hareket etmeye devam edeceğiz.”